Bác Cả Trở Về Sau 20 Năm

Năm ấy, tôi mười tám tuổi, lần đầu tiên thấy bố bật khóc như một đứa trẻ. Giữa sân, bố tôi đứng lặng người trước một người đàn ông tóc đã ngả bạc, tay run run ôm chặt. Người ấy – chính là bác cả, anh trai ruột của bố tôi – người vừa trở về sau hai mươi năm vắng bóng.

Từ nhỏ, tôi chỉ nghe người lớn nhắc đến bác bằng những lời ngập ngừng, dè dặt. Có người bảo bác đi xa lập nghiệp, có người lại nói bác gây chuyện khiến gia đình lao đao. Tất cả dồn nén thành một nỗi tò mò, một khoảng lặng ở trong nhà.

Ngày bác trở lại, cả xóm như rộn ràng nhưng không ai ra đón. Nhà chú út đóng kín cổng, chú ba thì nằm co ro trong chăn, bảo đang mệt không dậy nổi. Chỉ có bố tôi – người chưa từng nói xấu hay trách cứ bác – đứng giữa sân, tay run run mở cổng. Tôi vẫn nhớ rõ ánh mắt bố lúc đó: vừa mừng, vừa xúc động, và đau đáu một điều gì không thể nói thành tên.

Bác bước vào sân, dáng người gầy guộc, bước chân chậm rãi như đang bước vào một giấc mơ. Bố lao đến ôm bác, chẳng ai nói gì. Chỉ có tiếng gió thổi qua rặng tre và tiếng tim tôi đập thình thịch.

Một lúc sau, bố tôi ngồi lặng bên cạnh bác, rồi cất lời:
– Mọi người… vẫn ổn cả chứ?

Bác chỉ khẽ gật đầu, đôi mắt đỏ hoe:
– Ừ… chỉ là… không phải ai cũng muốn được chuyện xưa.

Bác im lặng một lúc, rồi run run hỏi:
– Anh không mong được tha thứ, chỉ mong biết… em còn tin anh không?

Bố tôi siết lấy bàn tay bác:
– Nếu anh không tin, em đã không mở cửa.

Tôi không hiểu rõ “chuyện xưa” là gì. Chỉ thấy hai người đàn ông, một người mang theo vết thương lòng, một người giữ lại chút tình thân.

Rồi bác lấy trong túi áo một mảnh giấy cũ kỹ, vài tấm ảnh đã úa màu. Ở bìa có hàng chữ nhỏ: “Thư gửi em Hòa.”

Trong từng trang giấy, từng dòng chữ là những tâm sự mà bác viết ra trong suốt những năm tháng không có ai bên cạnh. Bác kể rằng khi gia đình đang đầm ấm, bác bị một phút nóng giận lấn át, gây nên lỗi lầm không thể gột bỏ. Trong lúc rối ren, bác đã phải vay mượn để giữ lại mảnh đất tổ tiên, nhưng mọi chuyện ngày càng trượt dài và bác bị cuốn vào vòng lao lý.

Và rồi… bác vướng vào một biến cố lớn. Không ai trong gia đình hiểu rõ đầu đuôi, người thì chán nản, người thì né tránh. Trong số đó, bố không hề trách cứ. Chỉ nói nhỏ: “Chỉ để đúng trong sân, hít một hơi đầy mùi quê nhà là đủ.”

Tôi lặng người. Người bị lãng quên kia hóa ra lại chính là người từng cố gắng gìn giữ những điều tốt đẹp cho đại gia đình. Người mà bao năm nay bị hiểu lầm, lại chính là người từng dốc lòng bảo vệ gốc rễ gia tộc này.

Bố đọc từng trang thư, nước mắt rơi không ngừng. Sau đó, bố im lặng gấp lại, trao cho chú út.

Chú út run run, rồi khẽ nói:
– Em đọc đi. Nếu sau đó vẫn muốn trách cứ, thì cứ làm.

Một ngày sau, chú út đến nhà tôi, giọng lúng túng:
– Em… không ngờ mọi chuyện lại như vậy.

Bác cả mỉm cười gượng gạo:
– Về được nhà, thấy mọi người bình an là mừng rồi.

Hôm sau, chú ba cũng tới, tay mang ít trái cây quê nhà, nở nụ cười chưa từng thấy. Tiếng cười nói vang trong căn nhà nhỏ, tiếng chén trà khẽ va vào nhau, và những câu chuyện tưởng chừng đã bị chôn vùi lại dần dần được kể lại.

Giờ tôi hiểu, đôi khi người ta cần một vòng tay dang rộng để xóa đi hối hận muộn màng. Nếu có ai hỏi tôi, lòng tốt bắt đầu từ đâu, tôi sẽ nói:
“Từ cánh cửa mà bố tôi đã mở ngày hôm ấy.”