Mẹ tôi mất trong một buổi chiều mưa, lặng lẽ như chính cuộc đời tần tảo và cam chịu của bà. Là con gái một trong gia đình không có con trai, tôi vẫn luôn cảm thấy mình mang một món nợ vô hình – nợ sự tiếp nối, nợ sự yên lòng của mẹ khi nhắm mắt xuôi tay.

Sau đám tang, tôi về lại nhà chồng. Trong lòng nặng trĩu. Tôi gom góp hết can đảm, đến xin mẹ chồng một điều:

– Mẹ ơi… con muốn thờ mẹ con. Con xin phép đưa ảnh mẹ về, đặt lên bàn thờ.

Mẹ chồng nhìn tôi, ánh mắt sững lại vài giây rồi nhàn nhạt đáp:

– Nhà này không có chỗ thờ người ngoài.

Tôi cắn môi, im lặng. Biết trước câu trả lời nhưng vẫn đau. Mẹ tôi – người phụ nữ cả đời vì con – giờ đây không nơi nương tựa, không ai đốt nén nhang ngày rằm mùng một.

Hôm sau, tôi lại xin lần nữa, giọng khẩn thiết hơn:

– Mẹ cho con đặt một bàn thờ nhỏ thôi, ngoài hiên cũng được…

Bà im lặng một hồi, rồi chỉ tay ra sân:

– Thì để ngoài đó. Dưới mái hiên, chỗ mấy cái chậu cây. Đừng đem vô nhà.

Tôi ôm di ảnh mẹ ra đó, tự tay lau sạch mặt gạch, lấy tấm ván cũ kê làm bàn. Đặt ảnh mẹ lên, thấp nén nhang, tôi nghẹn ngào.

Khói nhang quyện trong gió chiều. Mẹ tôi – người cả đời chưa từng được ở vị trí nào cao sang – giờ vẫn ngồi ngoài hiên, âm thầm nhìn vào trong nhà con gái mình, như thể sợ làm phiền.

Mỗi sáng, tôi ra thắp nhang. Lúc mưa, tôi che tấm nilon cho ảnh mẹ khỏi ướt. Có lần, chồng tôi bảo nhỏ:

– Hay đem vô nhà đi em… Anh nói mẹ…

Tôi lắc đầu.
– Thôi. Mẹ tôi quen chịu thiệt rồi. Mẹ không trách ai đâu.

Nhưng đêm ấy, tôi nằm mơ thấy mẹ. Bà đứng trước cửa, cười rất hiền. Rồi quay lưng bước đi, dáng nhỏ bé khuất dần trong làn mưa lất phất.

Tôi giật mình tỉnh dậy, nước mắt ướt gối.

Ngoài sân, hương nhang đã tắt.

Từ sau đêm mơ thấy mẹ, tôi thức dậy sớm hơn mỗi sáng. Mỗi lần châm nhang, tôi lại nói chuyện với mẹ như khi bà còn sống.

– Mẹ ơi, ngoài này lạnh lắm, mẹ có lạnh không? Con mua thêm cái áo ấm cho mẹ nhé.

Tôi biết nói ra chỉ để lòng mình bớt day dứt, nhưng vẫn cứ nói. Cái bàn thờ đơn sơ ngoài hiên bỗng trở thành nơi duy nhất tôi có thể bấu víu mỗi khi cảm thấy cô đơn trong căn nhà này.

Mẹ chồng bắt đầu khó chịu khi thấy tôi ra đó nhiều. Một lần, bà nói thẳng:

– Cô thắp nhang lắm thế làm gì? Âm khí vào nhà thì ai chịu? Nhà này không phải nhà thờ phụ nữ lạ.

Tôi nuốt nước mắt. Mẹ tôi không phải “phụ nữ lạ”. Bà là máu thịt của tôi. Là người từng ôm tôi trong đêm sốt mê man, từng nhịn ăn để tôi được no. Là người tiễn tôi về nhà chồng mà nước mắt không dám rơi trước mặt.

Tôi chỉ nói khẽ:

– Mẹ cũng là mẹ mà…

Chồng tôi nghe thấy, nhưng anh chỉ im lặng. Anh hiền, thương tôi, nhưng vẫn là người con của mẹ mình. Tôi không trách anh.

---

Một hôm trời mưa to, gió lớn. Tôi về nhà thì thấy bàn thờ ngoài hiên đổ ngã. Di ảnh mẹ văng xuống nền gạch, khung vỡ một bên. Nhang tàn bay tứ tung.

Tôi chạy đến, ôm tấm ảnh vỡ, quỳ xuống.

Tôi khóc. Không còn gì ngăn được nữa.

– Mẹ ơi… con xin lỗi. Con bất hiếu. Con không giữ nổi chỗ tử tế cho mẹ.

Tiếng mưa rơi như ai đang gõ từng nhịp lên tim tôi.

Hôm sau, tôi quyết định dọn một góc nhỏ trong phòng mình. Tôi không xin phép ai nữa. Chỉ đặt lại di ảnh mẹ, đốt nén nhang, và nói:

– Mẹ à, thôi mình về trong nhà. Con không để mẹ ngoài mưa gió nữa.

Kể từ đó, trong căn phòng nhỏ, luôn có một góc sáng đèn, ấm hương. Là nơi mẹ tôi ngồi đó, nhìn tôi sống, nghe tôi kể chuyện đời.

Thật lạ, từ ngày ấy, tôi thấy lòng mình bình an hơn. Và trong những giấc mơ, mẹ không còn quay lưng nữa. Mẹ ngồi, mỉm cười, đưa tay vẫy tôi lại gần – như ngày xưa, mỗi khi tôi đi học về.