ĐỨA TRẺ ĐỨNG GIỮA SÂN VÀ NGHIỆP QUẢ KHÔNG GỌI TÊN

ĐỨA TRẺ ĐỨNG GIỮA SÂN VÀ NGHIỆP QUẢ KHÔNG GỌI TÊN

Cái sân nhỏ nằm lọt thỏm giữa dãy nhà cũ, tường loang lổ rêu phong. Buổi chiều hôm ấy, cả xóm tự nhiên tụ lại đông đủ một cách lạ thường. Không ai hẹn ai, nhưng chỉ cần nghe có chuyện, người ta tự khắc kéo đến.

Ở giữa sân là một đứa bé chừng năm, sáu tuổi. Nó đứng im, đôi dép nhựa mòn gót, bàn tay nhỏ níu lấy vạt áo người đàn ông bên cạnh. Ánh mắt nó nhìn quanh, ngơ ngác nhưng không sợ, như thể nơi này vốn quen thuộc từ rất lâu rồi.

Đối diện nó là bà Hòa.

Bà Hòa đứng sững, mặt tái nhợt. Hai tay bà run đến mức không giữ nổi cái túi vải đang cầm. Người ta chưa từng thấy bà như vậy. Cả xóm này ai cũng biết bà Hòa: cứng rắn, sắc sảo, nói một câu là người khác phải im. Vậy mà lúc này, bà không nói nổi một lời.

Người đàn ông đi cùng đứa bé chậm rãi lên tiếng:
— Tôi không muốn làm lớn chuyện. Tôi chỉ đưa cháu về… đúng nơi nó thuộc về.

Cả xóm im phăng phắc.

Mười lăm năm trước, cái sân này từng chứng kiến một buổi chiều khác. Khi ấy, cũng có rất đông người đứng nhìn, nhưng không ai nói giúp một câu.

Hôm đó, một người phụ nữ trẻ bế đứa con sơ sinh, đứng trước cổng nhà bà Hòa. Quần áo cũ, gương mặt hốc hác vì những tháng ngày sinh nở vất vả. Cô chỉ xin ở lại ít hôm, chờ tìm được việc làm.

Bà Hòa khi ấy nhìn đứa bé, ánh mắt lạnh tanh.
— Con ai thì đem về nhà nấy. Ở đây không chứa người ngoài.

Người phụ nữ quỳ xuống, ôm con sát ngực, van xin trong nước mắt. Nhưng cánh cửa vẫn đóng sầm lại. Không ai trong xóm lên tiếng. Người thì sợ liên lụy, người thì nghĩ “chuyện nhà người ta”.

Người phụ nữ bế con đi trong chiều mưa, không ngoái đầu lại.

Từ hôm đó, căn nhà này chỉ còn lại bà Hòa và phần đất bà giữ trọn cho riêng mình. Người ta bảo bà “số hưởng”, làm ăn lên như diều gặp gió. Nhà cửa sửa sang khang trang, con cái học hành đàng hoàng. Mỗi lần ai nhắc lại chuyện cũ, bà chỉ cười:
— Sống ở đời, yếu thì chịu. Ai biểu không biết lo cho thân.

Thời gian trôi, chuyện cũ dần chìm xuống như một hòn đá ném xuống ao. Người ta quên, hoặc giả vờ quên.

Cho đến hôm nay.

Đứa bé nhìn quanh một lượt rồi bất ngờ chỉ tay về phía góc sân, nơi có gốc cây cũ đã bị chặt đi từ lâu:
— Ở đó… hồi trước có cái võng. Mẹ con hay nằm ru con ngủ.

Một bà cụ đứng bên cạnh giật mình. Bà nhớ. Ai cũng nhớ. Nhưng không ai nói.

Bà Hòa lùi lại một bước, giọng lạc đi:
— Cháu… cháu nói bậy gì vậy?

Đứa bé quay sang người đàn ông, rồi nói rất khẽ:
— Mẹ dặn con không được gọi bà là bà… nhưng mẹ nói đây là nhà của con.

Người đàn ông rút từ trong túi ra một xấp giấy. Giấy tờ nhà đất cũ, giấy khai sinh, những thứ đủ để chứng minh một sự thật mà bà Hòa cố chôn vùi suốt mười lăm năm.

— Chị ấy mất rồi. Trước khi mất, chị chỉ dặn tôi một việc: đưa con về đúng chỗ, không tranh giành, không oán hận. Phần còn lại… để nhân quả tự tính.

Câu nói nhẹ, nhưng rơi xuống sân như một hòn đá nặng.

Bà Hòa khuỵu xuống. Không ai đỡ. Cũng không ai đẩy. Bà nhìn đứa bé, lần đầu tiên trong đời thấy sợ. Không phải sợ người, mà sợ chính những gì mình đã làm.

Những năm gần đây, bà thường mất ngủ. Đêm nào cũng mơ thấy một người đàn bà bế con đứng ngoài cổng, không nói gì, chỉ nhìn. Bà nghĩ đó là do tuổi già, do bệnh tật. Bà không biết đó là nghiệp đang đòi.

Người trong xóm bắt đầu xì xào. Không phải vì tò mò, mà vì áy náy. Họ nhớ lại ánh mắt ngày mưa hôm đó. Họ nhớ mình đã quay đi.

Đứa bé không khóc, cũng không trách. Nó chỉ đứng đó, như một câu hỏi lặng lẽ.

Cuối cùng, bà Hòa bật khóc. Tiếng khóc khàn đục của một người đã thắng quá nhiều trong đời, nhưng thua đúng một lần — và là lần không thể sửa.

— Là lỗi của tôi… — bà nói, không biết nói với ai.

Người đàn ông cúi đầu:
— Ai làm, người đó trả. Không phải cháu.

Buổi chiều hôm đó, xóm nhỏ tan ra trong im lặng. Không có cãi vã, không có công an, không có thắng thua rõ ràng. Chỉ có một sự thật được đặt lại đúng chỗ.

Người ta bảo từ hôm ấy, bà Hòa thay đổi. Bà bán bớt đất, sửa sang lại căn nhà cũ, dành một gian cho đứa bé mỗi khi nó về thắp nhang cho mẹ. Bà không còn lớn tiếng với ai, cũng không nhắc đến chuyện năm xưa.

Có người hỏi bà:
— Giờ bà mới tin nhân quả hả?

Bà chỉ thở dài:
— Nhân quả không cần mình tin. Nó vẫn tới. Chỉ là sớm hay muộn thôi.

Cái sân nhỏ lại trở về yên ắng. Nhưng từ đó, mỗi khi có chuyện trong xóm, người ta không còn đứng nhìn dễ dàng như trước.

Vì họ đã thấy rồi:
Có những việc tưởng đã qua, nhưng chỉ là đang đợi đến lúc quay về gõ cửa.